Uashingtoni kërkon aleatë të qytetëruar në Evropë

Marrëdhënia e ngushtë midis Shteteve të Bashkuara dhe Evropës tejkalon afërsinë gjeografike dhe politikën shkëmbyese. Ajo përfaqëson një lidhje unike të farkëtuar në kulturën e përbashkët, besimin, lidhjet familjare, ndihmën e ndërsjellë në kohë konflikti dhe mbi të gjitha, një trashëgimi të përbashkët qytetëruese perëndimore.

Krahazimi ynë ndëratlantik mbështetet nga një traditë e pasur perëndimore e ligjit natyror, etikës së virtytit dhe sovranitetit kombëtar. Kjo traditë rrjedh nga Athina dhe Roma, përmes Krishterimit mesjetar, në të drejtën zakonore angleze dhe në fund të fundit në dokumentet themeluese të Amerikës. Pohimi revolucionar i Deklaratës se njerëzit "janë të pajisur nga Krijuesi i tyre me të drejta të caktuara të patjetërsueshme" i bën jehonë mendimit të Aristotelit, Thoma Akuinit dhe figurave të tjera të rëndësishme evropiane që pranuan se të gjithë njerëzit kanë të drejta natyrore që asnjë qeveri nuk mund t'i arbitrojë ose mohojë. Amerika mbetet e detyruar ndaj Evropës për këtë trashëgimi intelektuale dhe kulturore.

Kjo lidhje midis Evropës dhe Shteteve të Bashkuara është gjithashtu arsyeja pse flasim sinqerisht kur nuk pajtohemi ose kemi shqetësime - dhe është arsyeja pse Administrata e Trampit po jep alarmin në Evropë. Kur zëvendëspresidenti Vance mbajti një fjalim në Konferencën e Sigurisë të Mynihut të këtij viti, ai e bëri të qartë arsyen, duke deklaruar: “Ajo për të cilën shqetësohem është kërcënimi nga brenda, tërheqja e Evropës nga disa prej vlerave të saj më themelore - vlera të përbashkëta me Shtetet e Bashkuara të Amerikës.”

Pas dy luftërave botërore shkatërruese, kombet evropiane kërkuan të parandalonin katastrofat e ardhshme duke krijuar struktura mbikombëtare që do t'i lidhnin kombet më ngushtë dhe do të lejonin angazhime më të mëdha diplomatike dhe ekonomike. Mbështetësit e këtij rendi të ri, duke përfshirë partitë e krishtera dhe pro-demokracisë me qëllime të mira, kërkuan një shndërrim të madh - një botë që do të kapërcente përçarjen e kombësisë dhe besimit për të sjellë një epokë paqeje të pashembullt. Duke kapërcyer ankorat e kombësisë, kulturës dhe traditës, liberalizmi global premtoi atë që Francis Fukuyama e quajti "fundi i historisë", risinë përfundimtare të jetës politike.

Sot, ky premtim është bërë copë-copë. Ajo që vazhdon në vend të kësaj është një fushatë agresive kundër vetë qytetërimit perëndimor. Në të gjithë Evropën, qeveritë kanë përdorur institucionet politike si armë kundër qytetarëve të tyre dhe kundër trashëgimisë sonë të përbashkët. Larg forcimit të parimeve demokratike, Evropa është shndërruar në një vatër censure dixhitale, migrimi masiv, kufizimeve të lirisë fetare dhe sulmeve të shumta të tjera ndaj vetëqeverisjes demokratike. Këto prirje shqetësuese janë rritur vetëm vitet e fundit. Në Mbretërinë e Bashkuar, policia po arreston të krishterë - si Adam Smith-Connor dhe Livia Tossici-Bolt - për lutje në heshtje jashtë klinikave të abortit. Në vitin 2023, mbi 12,000 qytetarë britanikë u arrestuan për postime në internet, duke përfshirë komente kritike ndaj krizës së migracionit në Evropë, të cilat autoritetet i konsideruan "jashtëzakonisht fyese".

Në Gjermani, qeveria ka krijuar sisteme të hollësishme për të monitoruar dhe censuruar fjalimin në internet nën maskën e luftimit të keqdijësimit dhe parandalimit të fyerjes. Kur qytetarët gjermanë shprehin shqetësime të ligjshme në lidhje me ndikimet ekonomike dhe shoqërore të globalizimit (neoliberal) ose kritikojnë politikanët, ata rrezikojnë të gjobiten, të etiketohen si radikalë, ose edhe t'u bastisen shtëpitë nga forcat e rendit. Akti i Shërbimeve Dixhitale i Bashkimit Evropian, i projektuar për të mbrojtur fëmijët nga përmbajtja e dëmshme në internet, përdoret në vend të kësaj për të heshtur zërat kundërshtarvë përmes moderimit oruellian të përmbajtjes. Rregullatorët e pavarur tani kontrollojnë kompanitë e mediave sociale, duke përfshirë platformat e shquara amerikane si X, dhe kërcënojnë me gjoba të mëdha për mosrespektimin e rregulloreve të tyre të rrepta të fjalimit.

Ky mjedis gjithashtu kufizon zgjedhjet në Evropë. Siç e theksoi së fundmi Sekretari Rubio, partia popullore Alternative für Deutschland sapo u etiketua si një organizatë "ekstremiste" nga inteligjenca gjermane, gjë që mund të çojë në përjashtimin e partisë nga procesi zgjedhor. Kandidatja kryesore presidenciale franceze Marine LePen u akuzua për përvetësim dhe, duke devijuar nga procedura standarde, iu ndalua menjëherë kandidimi. Kufizime kanë ndodhur gjithashtu në Poloni dhe Rumani kundër partive politike ose politikanëve të zgjedhur. Njëkohësisht, kombet e krishtera si Hungaria janë etiketuar padrejtësisht si autoritare dhe abuzuese të të drejtave të njeriut.

Amerikanët janë të njohur me këto taktika. Në të vërtetë, një strategji e ngjashme e censurës, demonizimit dhe armatimit burokratik u përdor kundër Presidentit Trump dhe mbështetësve të tij. Ajo që zbulon kjo është se projekti global liberal nuk po mundëson lulëzimin e demokracisë. Përkundrazi, ai po shkel demokracinë, dhe trashëgiminë perëndimore së bashku me të, në emër të një klase qeverisëse dekadente që ka frikë nga populli i vet.

Shqetësimet tona nuk janë partiake, por parimore. Shtypja e fjalës së lirë, lehtësimi i migrimit masiv, synimi i shprehjes fetare dhe minimi i zgjedhjes zgjedhore kërcënojnë vetë themelin e partneritetit ndëratlantik. Një Evropë që zëvendëson rrënjët e saj shpirtërore dhe kulturore, që i trajton vlerat tradicionale si relike të rrezikshme dhe që e përqendron pushtetin në institucione të papërgjegjshme është një Evropë më pak e aftë të qëndrojë e vendosur kundër kërcënimeve të jashtme dhe prishjes së brendshme. Për këtë qëllim, arritja e paqes në Evropë dhe në mbarë botën nuk kërkon një refuzim të trashëgimisë sonë të përbashkët kulturore, por një ripërtëritje të saj.

Sekretari Rubio e ka bërë të qartë se Departamenti i Shtetit do të veprojë gjithmonë në interesin kombëtar të Amerikës. Rënia demokratike e Evropës jo vetëm që ndikon te qytetarët evropianë, por ndikon gjithnjë e më shumë te siguria dhe lidhjet ekonomike amerikane, së bashku me të drejtat e fjalës së lirë të qytetarëve dhe kompanive amerikane.

Shpresa jonë është që si Evropa ashtu edhe Shtetet e Bashkuara të mund të riangazhohen ndaj trashëgimisë sonë perëndimore dhe që kombet evropiane do t'i japin fund përdorimit të qeverisë si armë kundër atyre që kërkojnë ta mbrojnë atë. Ne nuk do të pajtohemi gjithmonë për fushëveprimin dhe taktikat, por veprimet e prekshme nga qeveritë evropiane për të garantuar mbrojtjen e fjalës politike dhe fetare, kufijtë e sigurt dhe zgjedhjet e ndershme do të shërbenin si hapa të mirëpritur përpara.

Shtetet e Bashkuara mbeten të përkushtuara ndaj një krahazimi të fortë me Evropën dhe për të punuar së bashku në qëllimet e përbashkëta të politikës së jashtme. Megjithatë, ky partneritet duhet të bazohet në trashëgiminë tonë të përbashkët dhe jo në konformizmin globalist. Marrëdhënia jonë është shumë e rëndësishme, historia jonë shumë e vlefshme dhe rreziqet ndërkombëtare shumë të larta për të lejuar që ky partneritet të minohet. Prandaj, në të dyja anët e Atlantikut, ne duhet të ruajmë të mirat e kulturës sonë të përbashkët, duke siguruar që qytetërimi perëndimor të mbetet një burim virtyti, lirie dhe lulëzimi njerëzor për brezat që do të vijnë.

*Këshilltar i Lartë për Byronë për Demokraci, të Drejtat e Njeriut dhe Punë (DRL)