Evropa gatitet të shpallë fitoren në Ukrainë

Pati një shëmbëlltyrë të qëndrueshme nga vizita e jashtëzakonshme në grup e udhëheqësve evropianë në Shtëpinë e Bardhë këtë javë. Nuk është xhaketa e zezë e Volodymyr Zelenskit. Është një fotografi e Donald Trampit pas tryezës së tij në Zyrën Ovale me evropianët të ulur në një rresht para tij, me kokat e tyre të kthyera nga kamera dhe të fiksuara te presidenti. Fotografia u shpërnda nga ekipi i Trampit. Sipas Maggie Haberman të New York Times, aleatët e presidentit e përshkruan atë si “drejtori i shkollës që thërret të larguarit nga shkolla”.

Nga nënshtrimi në rezistencë

Është joshëse të shihet shfaqja e nderimit evropian ndaj presidentit amerikan si vërtetim se Evropa po përjeton një “verë nënshtrimi”. Së pari, ishte servilizmi ndaj “Atit” Tramp në mbledhjen e NATO-s në Hagë në qershor. Pastaj muajin e kaluar BE-ja iu nënshtrua tarifave të tij tregtare prej 15 përqind pa asnjë hakmarrje. Për Gilles Gressani-n, drejtor i organizatës kërkimore Le Grand Continent në Paris, reagimi i dobët i BE-së ndaj tarifave ndëshkuese të Trampit tregoi “vasalizimin heureuse” ose “nënshtrimin e gatshëm”. Ai shkroi se kjo tregon se

... ky gjigant ekonomik është një xhuxh politik, i pavullnetshëm dhe i paaftë për t`u përfshorë në një luftë pushteti për të mbrojtur dobitë e veta ose për të shprehur një sërë përparësisht strategjike parimore.

Sipas mendimit tim, misioni evropian në Uashington për të mbrojtur Ukrainën dhe dobitë e veta të sigurisë është një histori tjetër. Ai tregoi se fuqitë kryesore të BE-së dhe Britania janë të gatshme dhe të afta të përfshihen në një luftë pushteti (një betejë me Vladimir Putinin për mendjen e Trampit) për të siguruar që Ukraina të mos detyrohet në një zgjidhje të padrejtë dhe të paqëndrueshme ose të ndëshkohet për refuzimin e një të tille. Deri në një farë mase shkoi mirë, duke e tërhequr Trampin disi larg nga përafrimi i tij me qendrimet e Moskës në takimin e Alaskës.

“Ne ishim të përgatitur dhe të bashkërenduar mirë”, u tha gazetarëve Friedrich Merz, kancelari gjerman, pas takimit në Uashington. “Ne gjithashtu përfaqësonim të njëjtat pikëpamje. Mendoj se kjo e kënaqi vërtet presidentin amerikan.”

Zgjedhja e atij që do të fliste në emër të Evropës, përafrimi i strategjisë midis tyre dhe më pas me Zelenskin - asnjë nga këto nuk do të ishte përfundim i paracaktuar në kohë normale. Në raste ekstreme, evropianët ishin në gjendje të zgjidhnin një ekip që kishte fuqinë më të madhe bindëse me Trampin, me Giorgia Melonin të Italisë që sillte afërsi ideologjike dhe Presidentin finlandez Alexander Stubb një raport golfi. Edhe Ursula von der Leyen e Komisionit Evropian duket se i është bashkuar Trampit, pas një fillimi të vështirë.

Evropianët treguan shkathtësi diplomatike, por edhe një kuptim të psikologjisë së presidentit amerikan.

“Ky është një ushtrim i vazhdueshëm i drejtimit të Trampit për të gjithë - përfshirë Putinin, meqë ra fjala”, tha për Politico-n Fiona Hill, një ish-këshilltare e presidentit për Rusinë. “Por mendoj se ata bënë një punë aq të mirë sa mund të prisnit të hënën.”

Një vend në tryezë

Arritja kryesore ishte premtimi i Trampit për një përfshirje amerikane në garancitë e sigurisë për Ukrainën, megjithëse evropianët bëjnë punën e rëndë. Ende ka shumë përshtjellim në lidhje me çka ofron SHBA-ja. Por për Presidentin Francez Emmanuel Macron, kjo është tashmë një përligjje e përpjekjeve të tij, së bashku me Kryeministrin Britanik Keir Starmer, drejt një “force sigurie” evropiane në Ukrainë, sapo të arrihet paqja.

Ndryshe nga Trampi, udhëheqësit evropianë nuk kanë shpresa të kota se Putini është gati t`i japë fund luftës së tij, gjë që e bën bisedën për garancitë e sigurisë të duket akademike. Por përpjekjet e Evropës i kanë dhënë asaj njëfarë ndikimi, si dhe i kanë dhënë kartat e Ukrainës, siç mund të thotë Trampi, për bisedimet.

Macron u tha gazetarëve se “ne duhet të jemi rreth tryezës sepse ne jemi ofruesit e garancive të sigurisë në të ardhmen për Ukrainën dhe e kemi ngjizur në atë mënyrë”.

Mospërputhja

Evropianët po vënë bast se me Trampin që tani pranon të mbështesë disi përpjekjet evropiane të sigurisë në Ukrainë, kundërshtimi i Rusisë për çdo prani trupash nga një vend i NATO-s dhe kërkesa për veto mbi çdo garanci ndërkombëtare do të zbulojë mungesën e gatishmërisë së Putinit për marrëveshje. Por askush nuk e di me të vërtetë nëse kjo do të ishte e mjaftueshme për të bindur Trampin që të kthehet kundër udhëheqësit rus.

Ndërkohë, uniteti evropian ka të ngjarë të vihet në provë në javët dhe muajt në vijim, ndërsa parametrat e çdo “force sigurimi” dhe mandati i saj bëhen më të qarta. Këshilla e Mercit se trupat gjermane mund të marrin pjesë ka shkaktuar një kundërpërgjigje të ashpër politike në vendin e tij, përfshirë edhe nga disa demokratë të krishterë. Meloni ende po shtyn përpara një ide të veçantë të një premtimi për ndihmë për Ukrainën, të ngjashme me klauzolën e mbrojtjes së ndërsjellë të nenit 5 të NATO-s. Për Matthew Savill të Institutit Mbretëror të Shërbimit të Bashkuar të Mbretërisë së Bashkuar, kjo është ndoshta një “mirazh”.

Udhëheqësit evropianë dhe ukrainas arritën një sukses diplomatik shumë të nevojshëm të hënën. Por, siç e tha Makroni, ishte vetëm një “fazë”. “Jemi shumë larg shpalljes së fitores”.