Xhinping pret Putinin dhe Modin ndërsa Kina përparon frontin kundër SHBA-së

Udhëheqësi i Kinës Xi Jinping do të paraqesë ambiciet e Pekinit për një rend tjetër ndërkombëtar kur të mirëpresë homologët e tij nga Rusia, India dhe Irani në një forum sigurie ku do të kërkojë të paraqesë një kontrast me drejtimin botëor të Presidentit të SHBA-së Donald Trump. Mbledhja do të jetë vizita e parë në Kinë nga Kryeministri i Indisë Narendra Modi në shtatë vjet - një sinjal i zhgënjimit të thellë të Nju Delhit me Uashingtonin për shkak të luftës tarifore të Trampit. Modi dhe Xi do të takohen të dielën. "Ky është një grup vendesh që janë armiqësuar ndjeshëm nga perëndimi, veçanërisht nga SHBA-ja", tha Yun Sun, bashkëpunëtor i lartë në Qendrën Stimson, një organizatë kërkimore në Uashington. "Kina po i bashkon ata dhe po bën një deklaratë në lidhje me qeverisjen botërore dhe rendin botëror... Do të thotë se ne, SCO, kemi një vizion shumë të ndryshëm."

Organizata e Bashkëpunimit të Shangait — një forum që lindi në përpjekjet pas Luftës së Ftohtë për të zgjidhur mosmarrëveshjet kufitare dhe të sigurisë midis Kinës, Rusisë dhe vendeve të Azisë Qendrore — nuk është një aleancë mbrojtëse, por anëtarët e saj bashkëpunojnë në luftën kundër terrorizmit dhe disa prej tyre zhvillojnë ushtrime të përbashkëta ushtarake.

Pekini, i cili mban presidencën e radhës të SCO-së këtë vit, synon ta përdorë atë për t'i "demonstruar pjesës tjetër të botës se nëse ka një botë të udhëhequr nga Kina, ajo nuk do të udhëhiqet në bashkëpunim me Evropën ose Shtetet e Bashkuara", tha Yu Jie, bashkëpunëtor i lartë kërkimor mbi Kinën në Programin Azi-Paqësor në Chatham House. "Kina po del politikisht si një fituese e qartë për momentin", tha Yu.

Përveç Modit dhe Presidentit rus Vladimir Putin, Xi do të shoqërohet nga rreth 20 udhëheqës të tjerë në mbledhjen e këtij viti, i cili do të jetë më i madhi i SCO-së deri më tani, sipas medias së Partisë Komuniste Kineze Qiushi. Ata përfshijnë kryeministrin pakistanez Shehbaz Sharif, presidentin e Iranit Masoud Pezeshkian dhe atë të Turqisë Rexhep Tajip Erdogan, si dhe sekretarin e përgjithshëm të OKB-së António Guterres. Mediat shtetërore kineze thanë se Xi do të organizojë një banket për udhëheqësit dhe takime dypalëshe. Pjesëmarrësit do të lëshojnë gjithashtu një deklaratë të përbashkët. Ndihmësi i Putinit, Yuri Ushakov, tha të premten se presidenti rus do të takohet me Xi me ministrat dhe zyrtarët "mbi një filxhan çaj" dhe pritet gjithashtu të zhvillojë bisedime me udhëheqës të tjerë, përfshirë Modin, Pezeshkian, Erdoganin dhe Aleksandar Vuçiçin e Serbisë. Mbledhja vjen disa ditë pasi Uashingtoni rriti tarifat ndaj Indisë në 50 për qind këtë javë për shkak të blerjeve të saj të naftës ruse. Analistët gjithashtu vunë në dukje një pjesëmarrje të fortë këtë vit nga Azia Juglindore, ku ekonomitë e varura nga eksporti janë tronditur nga tarifat gjithëpërfshirëse të Trump.

Largpamësia e Shisë për marrëdhëniet botërore - në të cilat perëndimi luan një rol të zvogëluar - do të duhet të mbulojë mosbesimin e thellë midis pjesëmarrësve si India dhe Pakistani, të cilët luftuan një konflikt të shkurtër të armatosur në maj. Analistët do të presin ringjalljen e një dialogu trepalësh midis udhëheqësve të Kinës, Rusisë dhe Indisë, i cili ngeci pasi trupat kineze dhe indiane u përplasën përgjatë kufirit të tyre të përbashkët në vitin 2020. Amit Ranjan, një studiues në Institutin e Studimeve të Azisë Jugore të Universitetit Kombëtar të Singaporit, tha se do të ishte sfiduese për Modin të riparonte marrëdhëniet me Pekinin, duke pasur parasysh mosbesimin e thellë midis rivalëve strategjikë të hershëm. "Nuk është shumë e lehtë të zgjidhësh të gjitha këto çështje vetëm brenda pak ditësh", tha Ranjan.

Kina dhe India kanë qenë në konflikt që nga një luftë në vitin 1962. Tensionet u rritën përsëri në maj për shkak të furnizimeve të Kinës me armë, përfshirë avionë luftarakë, për Pakistanin. Brahma Chellaney, një profesor i studimeve strategjike në Qendrën për Kërkime Politike në Nju Delhi, tha se "koha e vizitës së Modit në Kinë vështirë se mund të jetë më e keqe", pas tarifave të Trampit dhe mbështetjes së fundit ushtarake të Kinës për Pakistanin. Modi do të shihej si "duke udhëtuar drejt Kinës me një dorë të dobësuar", ndërsa kërkon "afrim" me Xi, tha ai. Kohët e fundit ka pasur një valë diplomacie. Modi priti ministrin e jashtëm të Kinës Wang Yi javën e kaluar dhe vendet u pajtuan të ringjallin lidhjet e udhëtimit dhe tregtisë, veçanërisht furnizimet kineze të metaleve të rralla, plehrave dhe makinerive të shpimit të tuneleve. Pekini dhe Nju Delhi u pajtuan vitin e kaluar për patrullime të kufirit të tyre prej 3,500 km, dhe Modi dhe Xi u takuan në samitin e BRICS në Kazan të Rusisë.

Ministri i jashtëm i Indisë, Subrahmanyam Jaishankar, ka minimizuar "shkakësinë" e tarifave të Trampit në kohën e vizitës së Modit. Por analistët vunë re se politikat tregtare të presidentit amerikan ishin në kundërshtim me përpjekjet e mëparshme të Uashingtonit për të kultivuar Nju Delhin si një mbrojtje kundër një Kine më të vendosur. “India po i vë shumë vezë në shportën amerikane duke pasur parasysh interesat e saj gjeostrategjike dhe politike”, tha Sanjay K Bhardwaj, profesor në Qendrën për Studime të Azisë Jugore në Universitetin Jawaharlal Nehru në New Delhi. “Tani, pas tarifave të Trampit, po përpiqet ta balancojë këtë duke i vënë më shumë vezë në shportën kineze.” Të tjerë paralajmëruan se Xi mund të ngurrojë t’i japë Modit shumë vëmendje. Kina do ta shihte vizitën si “një mundësi për t’i dhënë Indisë një mësim”, tha gazeta Sun e Stimson. “Është e mundur që Xi Jinping të ketë një takim anësor me Modin, por nuk mendoj se kinezët do ta nxjerrin në pah praninë e Indisë.”